เขื่อนในประเทศไทย

คลิกเพื่อขยาย

ความเป็นมา แม่น้ำป่าสักมีความยาวถึง 513 กิโลเมตร เกิดจากน้ำในลุ่มน้ำขนาดใหญ่มีพื้นที่รับน้ำเป็นบริเวณกว้างถึง 14,520 ตารางกิโลเมตร มีปริมาณน้ำเฉลี่ยประมาณ 2,400 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี จุดกำเหนิดอยู่บริเวณจังหวัดเลย ไหลผ่านเพชรบูรณ์ ลพบุรี สระบุรี แล้วไหลลงแม่น้ำเจ้าพระยาที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในฤดูฝนจะมีปัญหาน้ำท่วมใหญ่ในบริเวณลุ่มน้ำป่าสักตอนล่าง ในเขตพื้นที่จังหวัดลพบุรี สระบุรี  อ่างทอง สิงห์บุรี อยุธยา กรุงเทพมหานคร และปริมณฑล น้ำท่วมแต่ละครั้งกินเวลานานเป็นเดือนหรือสองเดือน ในแต่ละปีสร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจเป็นจำนวนมาก แต่ในฤดูแล้งแม่น้ำป่าสักกลับมีปัญหาน้ำแล้งขอดมีปัญหาเกี่ยวกับภัยแล้ง ขาดน้ำกินน้ำใช้และน้ำเพื่อทำการเกษตร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงห่วงใยประชาราษฎรจึง ได้พระราชทานพระราชดำริกับกรมชลเมื่อ 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2532 ให้กรมชลประทานศึกษาความเหมาะสมของโครงการเขื่อนกักเก็บน้ำแม่น้ำป่าสักอย่างเร่งด่วน 4 ปีผ่านไปยังไม่มีอะไรคืบหน้า ต่อมาเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2536 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำรัสเนื่องในวโรกาสวันเฉลิมพระชนพรรษาว่าควรจะรีบเร่งดำเนินการเพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม ภัยแล้ง และขาดแคลนน้ำให้กับประชาชน คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติให้ดำเนินการ เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2537 เริ่มก่อสร้าง 2 ธันวาคม 2537 สร้างเสร็จเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2542 หลังจากเขื่อนสร้างเสร็จในปี 2542 ได้สร้างประโยชน์อย่างมหาศาล เกษตรกรมีน้ำใช้ทำการเกษตรในฤดูแล้ง น้ำไม่ท่วมในฤดูฝน ในทุกวันหยุดมีนักท่องเที่ยวไปเที่ยวชมเป็นจำนวนมาก ชาวบ้านมีแหล่งทำประมงน้ำจืด นับว่าเขื่อนป่าสักได้สร้างประโยชน์อย่างมากมาย อีกทั้งยังไม่สูญเสียพื้นที่ป่าเพื่อทำเขื่อนอีกด้วยทั้งนี้เพราะว่าเขื่อนสร้างอยู่กลางที่ราบลุ่ม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ ในวันพฤหัสบดีที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 ได้ทรงพระกรุณาพระราชทานนามเขื่อนนี้ว่า "เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์" อันหมายถึง "เขื่อนแม่น้ำป่าสักที่เก็บกักน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ"

ลักษณะเขื่อน เป็นเขื่อนดิน  สร้างปิดกั้นแม่น้ำป่าสัก ที่อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี และอำเภอวังม่วง จังหวัดสระบุรี สูง 31.50 เมตร สันเขื่อนยาว 4,860 เมตร เก็บกักน้ำได้สูงสุด 960 ล้านลูกบาศก์เมตร เริ่มก่อสร้าง 2 ธันวาคม 2537 แล้วเสร็จเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2542 ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างเฉลี่ยปีละ 2,200 ล้านลูกบาศก์เมตร

คลิกเพื่อขยาย ประตูระบายน้ำเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์

โครงการพัฒนาลุ่มน้ำป่าสักอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม และภัยแล้ง และแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำของคนในลุ่มน้ำป่าสักตอนล่าง เมื่อสร้างแล้วได้ก่อประโยชน์ดังนี้

ป้องกันปัญหาน้ำท่วมบริเวณลุ่มน้ำป่าสักตอนล่าง ในเขตจังหวัดลพบุรี-สระบุรี และพื้นที่ตอนล่างของแม่น้ำเจ้าพระยา รวมถึงกรุงเทพฯ และเขตปริมณฑล

เป็นแหล่งน้ำเพื่อการเกษตรในพื้นที่ชลประทานในเขตจังหวัดลพบุรี-สระบุรี กว่า 144,500 ไร่

เป็นแหล่งน้ำเพื่อ อุปโภค ของชุมชนในเขตจังหวัด ลพบุรี - สระบุรี

เป็นแหล่งเพาะพันธ์ปลา และเป็นแหล่งประมงน้ำจืดขนาดใหญ่

เป็นแหล่งท่องเที่ยว ในแต่ละปีมีนักท่องเที่ยวไปเที่ยวชมเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์กันเป็นจำนวนมาก ก่อให้เกิดรายได้กับคนในท้องถิ่นเป็นจำนวนมาก